Ετήσια συνάντηση 2025

To Σάββατο 8 Μαρτίου 2025 πραγματοποιήθηκε η ετήσια Γενική Συνέλευση του σωματείου μας στον ωραίο και φιλόξενο χώρο εργασίας και συνεδριάσεων Point124.

Παρευρέθηκαν τα μέλη του Συλλόγου: Άννα Τριανταφύλλου, Σίμος Σικιαρίδης, Σπύρος Γοργογιάννης, Χαρά Κοτσίκου, Ευγενία Μελαμπιαννάκη, Κατερίνα Αρεταίου, Γιάννης Αρεταίος, Ειρήνη Ρακοπούλου, Ελένη (Νένη) Λιβανίου, Κωνσταντίνος Σγουμπόπουλος, Λίντα Κασέμι, Τίνα Ρώτα, Μαρίλη Αργύρη, Άννα Σκιαδά.

Από το ΔΣ οι: Νίκος Χαιρέτας, Δάφνη Ζαρμπή, Δημήτρης Σταθόπουλος, Κατερίνα Παπαθωμά, Ειρήνη Κατίνου, Αλέξανδρος Χατζηνικολάου.

Ο πρόεδρος του συλλόγου Νίκος Χαιρέτας μετά την κοπή της πίτας ξεκίνησε την ενημέρωση προς τα μέλη με τον απολογισμό των ενεργειών που έχουν γίνει μέσα στη χρονιά.

Ακολούθησε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων για τις – κυρίως περιβαλλοντικές – προκλήσεις του νησιού, καθώς η προσπάθεια αντιμετώπισης τους είναι λόγος ύπαρξης του συλλόγου. Συνοπτικά παραθέτουμε τα θέματα που συζητήθηκαν:

1. Λειτουργία καταστήματος στη παραλία Γανέματος

Έγινε αναφορά στα νεότερα της υπόθεσης του καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος στην παραλία Γάνεμα, το οποίο η ιδιοκτήτρια προσπάθησε το καλοκαίρι του 2024 με διάφορα τεχνάσματα να το επαναλειτουργήσει χωρίς να έχει άδεια λειτουργίας από τον Δήμο ή άδεια παραχώρησης για τα ομπρελοκαθίσματα.

Στο νομικό μέτωπο, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την έφεση της ΙΚΕ Χώρα Εκμετάλλευση Εστιατορίων μετά την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιώς (Α532/2022) που ακύρωσε τις δηλώσεις υπαγωγής αυθαιρέτων κατασκευών και τις εγκρίσεις εργασιών δόμησης στο Γάνεμα. Για το θέμα αυτό είχε κάνει ρεπορτάζ το inside story.

2. Προστασία των παραλιών από τα σταθμευμένα οχήματα

Το περασμένο καλοκαίρι τοποθετήθηκαν στην παραλία της Βαγιάς και στο ύψωμα πριν τη κάθοδο στον Άγιου Σώστη πινακίδες που προέτρεπαν την αποφυγή της στάθμευσης.

Η ενέργεια μας είχε την έγκριση του Δήμου Σερίφου αλλά αποτελεί ένα μέτρο προτροπής και όχι απαγόρευσης – εφόσον δεν υπάρχει από τον Δήμο η δυνατότητα επιτήρησης και επιβολής προστίμου. Ζητήθηκε από μέλος μας να τοποθετηθεί τέτοια πινακίδα και στη παραλία του Άγιου Ιωάννη.

3. Προστασία του κυκλαδίτικου τοπίου

Με αφορμή τη – δραματική – υπόθεση στο Σαρακήνικο της Μήλου, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από: 

• την ανάγκη πολεοδομικής και χωρικής ανάπτυξης που θα είναι βιώσιμη για το περιβάλλον των Κυκλάδων

• το αποσαθρωμένο πλαίσιο προστασίας του παράκτιου χώρου και τα ιδιωτικά πολεοδομικά σχέδια/στρατηγικές επενδύσεις που φέρνουν τετελεσμένα και συμβάλλουν στην ανεξέλεγκτη δόμηση.

Τον λόγο πήρε το μέλος της Ελληνική Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Κωνσταντίνος Σγουμπόπουλος, ο οποίος μας έδωσε πληροφορίες για τους σκοπούς και το πλαίσιο επεμβάσεων της εταιρείας καθώς και την καθυστέρηση της εκπόνησης των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων Δυτικών Κυκλάδων που έχουν εξαγγελθεί από το 2020. Επιπλέον, μας ενημέρωσε για τη συμμετοχή της ΕΛΛΕΤ με την τεχνογνωσία της στην εν εξελίξει μελέτη της Φέρουσας Ικανότητας της Σερίφου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τον Δήμο Σερίφου.

Στη συνέχεια, ο Νίκος Χαιρέτας αναφέρθηκε στην παρέμβαση που έκανε ο Σύλλογος μας στη δημόσια διαβούλευση του ΥΠΕΝ για την ξενοδοχειακή μονάδα που αναπτύσσεται  με κωδικό GR4220009 «Νότια Σέριφος» αναλοτικά από το Γάνεμα, εντός της προστατευόμενης περιοχή του δικτύου Natura.

Οικόπεδο και μακέτα μονάδας

Η θέση του συλλόγου είναι ενάντια στην αλλοίωση του τοπίου από τέτοιες επεμβάσεις – πέρα από επιμέρους αρχιτεκτονικά και πολεοδομικά θέματα προς εξέταση, την κατασκευή πισινών και τη Φέρουσα Ικανότητα του νησιού.

Από όσο γνωρίζουμε, μετά τη διαβούλευση του έργου απορρίφθηκαν κάποιοι σχεδιασμοί. όπως η κατασκευή τελεφερίκ. Επίσης ειπώθηκε ότι ο επιχειρηματίας έχει πρόθεση να μεταβιβάσει την οικοδομική άδεια.

4. Η πρότασή μας για το Cycladic Identity

Μετά την επιτυχημένη έκδοση και παρουσίαση του βιβλίου του Ε. Λάσκαρη Μιλώντας Σερφιώτικα σε επιμέλεια της Ελευθερίας Ψαρρού, παρουσιάστηκε από την Κατερίνα Παπαθωμά η κύρια πολιτιστική ενέργεια για το 2025-26 και αφορά στην ανάδειξη της ζωντανής ιστορίας των μεταλλείων Σερίφου. Ο σκοπός της πρότασης των Φίλων Σερίφου είναι η έρευνα, καταγραφή, αξιοποίηση και διάδοση της ζωντανής ιστορίας των Μεταλλείων της Σερίφου.

• Οι μεταλλωρύχοι που βρίσκονται σήμερα στη ζωή και οι απόγονοι τους είναι οι μάρτυρες και καταγραφείς της ζωντανής μνήμης.

• Το έργο της διάσωσης και διατήρησης της Ζωντανής Ιστορίας των Μεταλλείων είναι εξαιρετικά σημαντικό και ταυτόχρονα εξαιρετικά ΕΠΕΙΓΟΝ δεδομένου ότι οι γενιές «φεύγουν» και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, τμήματα της ζωντανής μνήμης να χαθούν οριστικά στερώντας πολύτιμα στοιχεία της Ζωντανής Ιστορίας του νησιού.

• Η καταγραφή της Ζωντανής Ιστορίας των Μεταλλείων θα επιτρέψει τη συστηματική της διήγηση και διάδοση με σκοπό την ευαισθητοποίηση και τον σεβασμό των ιστορικών μνημείων και των τόπων που διαδραματίστηκε αυτή η ζωντανή ιστορία.

Η πρόταση έχει υποβληθεί για την εξασφάλιση χορηγίας από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης υπό το πρόγραμμα Cycladic Identity.

5. Οι παρεμβάσεις μας για την Πάνω Χώρα και τον Αυλόμωνα

Ο Νίκος Χαιρέτας ενημέρωσε αναλυτικά τα μέλη για τις δύο παρεμβάσεις – με τη μορφή επιστολών– που έγιναν από τον Σύλλογο μας προς τον Δήμο Σερίφου: 

• Η πρώτη αφορά τη στήριξη προς τους κατοίκους της Πάνω Χώρας που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερη όχληση από τη λειτουργία νυκτερινών καταστημάτων.

Τονίστηκε ότι δεν είμαστε αντίθετοι στην κοινωνική συνάθροιση αλλά θα πρέπει να εξεταστούν οι όροι και η νομιμότητα των όσων συμβαίνουν σήμερα και να προταθεί η προστασία της διαβίωσης των κατοίκων. Η λειτουργία των καταστημάτων θα πρέπει να εμπίπτει εντός της νομοθεσίας για τη λειτουργία παραδοσιακών καφενείων και η Δημοτική αρχή να στηρίξει τους κατοίκους με σειρά μέτρων όπως: χωροτακτικό πλατείας, κίνητρα για τους κατοίκους ώστε να μην εγκαταλείπουν τις κατοικίες τους, καθαριότητα.

• Η δεύτερη παρέμβαση αφορά στην υποβάθμιση του παραλιακού μετώπου του Αυλόμωνα, αποτέλεσμα της αντιμετώπισης του ως εκτεταμένου χώρου στάθμευσης και υποδομών (αφαλάτωση, αντλιοστάσιο, περίπτερα, κάκιστη κατάσταση αποχετευτικού). Θέλουμε να αναδείξουμε την ανάγκη επανασχεδιασμού του παραλιακού μετώπου, το οποίο πρέπει να αποτελεί μια από τις βιτρίνες της Σερίφου, με κύριο στόχο της ανάπλασης την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Μπορείτε να διαβάσετε τις δύο επιστολές εδώ.

6. Το Μεγάλο Λιβάδι σε κίνδυνο

Το πιο απαιτητικό ίσως θέμα που θα απασχολήσει το Σύλλογο και τη Σέριφο στο άμεσο μέλλον είναι η προστασία και ανάδειξη του μεταλλευτικού τόπου Μεγάλου Λιβαδίου με βάση την έρευνα και προμελέτη του ΕΜΠ και οι παράλληλες ενέργειες του επιχειρηματία που φέρει έγγραφα ιδιοκτησίας – τα οποία αμφισβητούνται από φορείς του νησιού – στην ιστορική αυτή περιοχή. Έγινε εκτενής συζήτηση για τα επίκαιρα θέματα με τη συμμετοχή της Ευαγγελίας Δουγέκου, πρώην προέδρου και νυν ταμία του Συλλόγου Μεγάλου Λιβαδίου. Με χρονολογική σειρά έγινε παράθεση των σημαντικών γεγονότων:

• Αύγουστος 2024: Η πρόταση του ΕΜΠ

Η Ευαγγελία Δουγέκου ανέλυσε την πρόταση που δημιούργησε επιστημονική ομάδα του Eργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος του ΕΜΠ, η οποία διατυπώνει ένα ολιστικό σενάριο αξιοποίησης και ανάδειξης του ιστορικού πλούτου της νοτιοδυτικής Σερίφου. Περιλαμβάνει μουσειακή-ιστορική συγκρότηση στον χώρο, τις ζώνες προστασίας, τις περιοχές επεμβάσεων, τους κανόνες της δόμησης. Η ανάθεση της μελέτης έγινε από τον Δήμο Σερίφου. 

Στην έρευνα περιλαμβάνεται και η αρχιτεκτονική και στατική αποτύπωση και προμελέτη για τη στερέωση και αποκατάσταση της σκάλας φόρτωσης.

• Ιανουάριος 2025: Ένταξη του Μεταλλευτικού Τοπίου Σερίφου στο Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Μνημείων

  
  

Στις 15 Ιανουαρίου 2025, τo World Monuments Watch, ένα διετές πρόγραμμα με στόχο την κινητοποίηση φορέων και την ευαισθητοποίηση του κοινού, ανακοίνωσε την ένταξη του Ιστορικού Μεταλλευτικού Τοπίου της Σερίφου στα 25 μνημεία-τόπους που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Τη διεθνή υποψηφιότητα κατέθεσαν και τεκμηρίωσαν το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος του ΕΜΟ, το Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Αιγαίου και ο Σύλλογος Μεγάλου Λιβαδίου Σερίφου. Την πρόταση στήριξαν ο Δήμος Σερίφου και το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής κληρονομιάς (TICCIH).

• Φεβρουάριος 2025: Έγκριση ιδιωτικού master plan από το υπουργείο Πολιτισμού

Toν Φεβρουάριο πληροφορηθήκαμε από δημοσίευμα της ΕφΣυν την έγκριση σχεδίου εταιρείας real estate με εκπρόσωπο τον Χ. Καρώνη, ενός μη θεσμοθετημένου φορέα, για ενέργειες αποκατάστασης της σκάλας φόρτωσης και ανέγερσης κτιρίου στον ιστορικό χώρο.

Έγινε αναφορά στην ερώτηση για το θέμα που υπέβαλαν βουλευτές στην υπουργό Πολιτισμού στη Βουλή. Η απάντηση της είναι ότι η συγκεκριμένη μελέτη παραπέμφθηκε από την αρμόδια διεύθυνση Προστασίας Νεότερης Κληρονομιάς στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων, το οποίο, τον Σεπτέμβριο του 2024 γνωμοδότησε για την έγκριση της συγκεκριμένης μελέτης. Σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, διευκρίνισε ότι το υπουργείο δεν κάνει έλεγχο της ιδιοκτησιακής κατάστασης ενός ακινήτου, αλλά απευθύνεται στον φερόμενο ιδιοκτήτη, ο οποίος έχει καταθέσει μελέτη και είναι υποχρεωμένος να αποδείξει ότι φέρει νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας,

Το αναλυτικό πλάνο του ιδιώτη έως σήμερα δεν έχει γνωστοποιηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού ή τον ιδιώτη.

Ο Σύλλογος Μεγάλου Λιβαδίου, όπως ανέφερε η Ευαγγελία Δουγέκου, θα προχωρήσει στη σύνταξη επιστολής προς το υπουργείο Πολιτισμού. Έγινε συζήτηση από τα μέλη πάνω στην τακτική που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε η επιστολή – η οποία απευθύνεται σε πολύ έμπειρα στελέχη της δημόσιας διοίκησης – να έχει συγκεκριμένα αιτήματα που θα είναι δύσκολο να μην απαντηθούν.

Η επιστολή θα υπογραφεί από συλλόγους του νησιού, μεταξύ των οποίων και από τους Φίλους της Σερίφου.

Ευχαριστίες: 

• στην Ευαγγελία Δουγέκου για την παρουσία και την εμπεριστατωμένη παρουσίαση των θέσεων του συλλόγου Μεγάλου Λιβαδίου και

• στη Δάφνη Ζαρμπή για την οργάνωση και τη φιλοξενία.

Το φλουρί κέρδισε η Άννα Σκιαδά.